آجر سفالی دست ساز ☎️- صنایع آجر

آجر یا آگور واژه ی بابلی است که در دوران گذشته به معنی لوح یا سنگ هایی که احکام و دستورات حکومتی را بر روی آنها یا حک و درون کوره می پختند استفاده می شده است.

369

آجرسفالی دست ساز

آجر
آجر یا آگور واژه ی بابلی است که در دوران گذشته به معنی لوح یا سنگ هایی که احکام و دستورات حکومتی را بر روی آنها یا حک و درون کوره می پختند استفاده می شده است.
آجر از قدیمی ترین مصالح ساختمان سازی در ایران است. کوره های آجرپزی از گذشته های دور در تپه سیلک کاشان و شوش یافت یافت شده است. با گذشت زمان نیاز به تنوع و بهبود در کیفیت نوع آجر احساس شد و انواع و اقسام آجر و بلوک در رنگ ها و اندازه های متفاوت برای کاربردهای مختلف ساخته شد. 

آجر سفالی یا رسی
ماده اصلی این آجر مطابق نامش خاک رس است که بر اساس تولید به دو نوع آجر سنتی (دستی) و آجر صنعتی (ماشینی) تقسیم می شود.
نوع سنتی یا قزاقی همانطورکه از نامش مشخص است خشت هایی است که بعد از قالب زدن در برابر نور خورشید قرار می دادند تا خشک شود  و یا در کوره های آجرپزی پخته می شود. این نوع آجر از قدیم الایام مرسوم بوده است.
طراحی این آجر به گونه ای است که به راحتی در یکدیگر قفل و بست می شود و کاربردهای بی شماری دارد از جمله در محل اتصال دو دیوار به یکدیگر و اجرای دهانه های وسیع به صورت قوس، طاق و گنبد است که از زمان ساسانیان در ایران ابداع شده است.
این آجر در نمای داخلی یا خارجی ساختمان هم بکار می رود و می توان این نوع آجر را در تقسیم بندی های آجرنما هم شمرد. نمای ساختمان در چهره شهر نقش به سزایی دارد و علاوه بر امنیت رهگذران باید با فرهنگ و معماری و شرایط اقلیمی شهر سازگار باشد.
آجر نما دو دسته است : آجر رسی یا همان آجر سفالی و آجر شیل

بیشتر بخوانید: دیوارپوش طرح آجرنما

انواع آجر سفالی بر اساس روش تولید:
1- آجر قالبی:
این روش آجر سازی دو مزیت سرعت بالا به همراه هزینه کم را دارا می باشد. 

2- آجر صنعتی:
این نوع آجر از ترکیب خاک رس و مواد دیگر  تولید می شود و به دو نوع تو پر و سوراخ دار تقسیم می شود.

3- آجر دست ساز: 
این آجر به صورت دستی ساخته می شود. کارگران گل سفال را در قالب های سمباده ریخته و پرس و فشار با دست انجام می شود. پس از آن در آفتاب قرار می دهند تا خشک شود و یا از کوره های سنتی برای پخت استفاده می شود. این عمل باعث می شود در هر آجر ظاهر و موج های منحصر به فردی ایجاد شود. این آجر به دو نوع فشاری و قزاقی سفید تقسیم می شود.
آجر قزاقی از قدیمی ترین آجرهای سنتی ایران می باشد که به صورت دستی تولید می شده است. در ایران باستان خشت های دست ساز در برابر نورمستقیم آفتاب خشک میشده و با گذشت زمان به این نکته پی بردند که آجر پخته شده در برابر عوامل محیطی مقاوم تر است. امروزه آجر قزاقی در ابعاد و رنگهای متنوعی از جمله آجر قزاقی کف فرش، آجر قزاقی کامل ، آجر قزاقی آل ، آجر قزاقی طرح دار، آجر قزاقی دور ستون ،آجر قزاقی پلاک تولید می شود.

کاربرد های آجر سنتی یا دست ساز
معمولا از این نوع آجر برای بازسازی بنا های قدیمی و یا ساخت بنای جدیدی با ظاهر سنتی استفاده می شود. تعلق خاطر مردم به ظاهر سنتی این نوع آجر باعث توجه به این نوع آجر شده است. ظاهر این نوع آجر جلوه و زیبایی خاص و منحصر به فردی دارد.
آجرهای دست ساز بنا به نوع کاربرد، قواره‌بری می شوند. 
برای نمونه می‌توان به انواع زیر اشاره کرد:
آجر کامل
آجر چهارگوش
آجر سه گوش
آجر پلاک کوچک
 آجر پلاک بزرگ
آجر قزاقی نیمه و نیم دایره و دایره کامل
آجر نظامی
انواع آجر نسوز در رنگ های مختلف
انواع آجرهای قزاقی در شکل و رنگهای متنوع
آجرهای طرحدار
آجر طرحدار نیمه گرد با تنوع رنگ
آجرهای لوزی شکل یا منحی شکل
آجرهای قواره کامل بزرگ و ساده
آجرهای مستطیلی و نیم قواره
آجر طرحدار با انواع رنگ یا ساده
 آجر ختایی

3نوع کوره  آجر پزی وجود دارد
1- کوره تنوره ای، چاهی یا متناوب 
این نوع کوره ها به روش آجر ثابت و آتش ثابت عمل می کنند. به این صورت که آجر به شکل دایره وار چیده می شود و آتش با عث پخت آجرها می شود.

2- کوره هوفمان یا حلقه ای 
در این نوع کوره آجر ثابت و آتش متحرک می باشد. آجر در طول کوره قرار داده می شود و آتش در حال حرکت باعث پخت آجر می شود.

3- کوره تونلی 
در این روش آجر متحرک و آتش ثابت است. این کوره مکانیزه است و آتش در یک تونل می سوزد و آجر از یک سو وارد شده پخته می شود  و از سوی دیگر خارج می گردد.

در تقسیم بندی انواع آجر بر اساس سنتی بودن 5 نوع آجر تولید می شود
1-آجر قزاقی یا دست ساز
2-آجر سنتی ماشینی
3-آجر لعابدار
4-فشاری
5-جوشی

از مزایای آجر می توان موارد زیر را نام برد
1-میزان جذب مناسب آب
2- سازگاری با محیط زیست
3- ماندگاری و عمر بالا
4- استفاده از مواد اولیه طبیعی
5- رنگ طبیعی متنوع که با قرار گرفتن در معرض آفتاب یا باران رنگ پریده نمی شود
6- سازگار بار شرایط اقلیمی متفاوت از مرطوب تا آفتابی
7- قابلیت عایق در برابر گرماو سرما و حفظ انرژی 
8-مقاومت در برابرآتش سوزی
9- سبک بودن 
10-جذاب و چشم­‌نواز بودن این نوع آجر در نمای خارجی
11- نظم و انضباط خاص در نمای خارجی ساختمان 

بیشتر بخوانید: ورق کامپوزیت طرح آجر

معایب آجر دست ساز
1- هزینه بالا به دلیل سفارشی و دست ساز بودن
2-اگر خواهان یک نمای کاملا یکدست هستید آجر دست ساز گزینه مناسبی نخواهد بود